کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



مدح و شهادت حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام

شاعر : ناشناس     نوع شعر : مرثیه     وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن     قالب شعر : غزل    

نـالـه و زمـزمـه مـرغ سـحـر مـی‌آیـد            مگر امـروز عـزیـزی ز سفـر می‌آیـد

برو ای باد صبا گو به غـریب الغـربا            تـقـی امـروز بـه دیــدار پــدر مـی‌آیـد


منتظر باش طـبـیـبانه پسر از ره دور            ســر بـالـیـن تـو بـا دیــده تـر مـی‌آیــد

چشم بگشود، دم دادن جان سرور طوس            ناگـهـان دیـد جـوادش که ز در می‌آید

لیک در کرببلا قصه به عکس اینجاست            آنچه در دست ز تـاریخ و خـبر می‌آید

دیـد در کـربـبلا زینب مـظلـومـه زار            که حـسیـن بر سـر بالـین پـسر می‌آیـد

چهره بر چهره فرزند نهاد آن شه و دید            خون از آن صورت مانند قـمر می‌آید

: امتیاز

مدح و شهادت حضرت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : قاسم قاسمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

فریاد غربت دارد و چشمش به در بود            در انــتــظــار دیـدن روی پــسـر بـود
آخـر مگـر زهـر
عـدو با او چه کـرده            یک دست بر پهلو و دستی بر کمر بود


او دست و پا می‌زد مـیان حجـرۀ خود            در غربت و از زهر كين خونین جگر بود
آخــر جـــوادش آمــد آن دم‌هـای آخــر            آنجا كـمك حـال پـسر هـم يك نفـر بود
جـان داد بابای غـریـبش کـنج حـجـره            دیگـر شـرار
زهـر بر جـانش اثـر بود
با دست خود غسل و کفن بنمود و با غم            گـریان به یاد مـادر و دیوار و در بود
شکر خـدا تـشیـیع شد
در روز روشـن            تشیـیع زهـرا مخـفـیـانه در سحـر بـود
در طوس کل شهر و یک تابوت بر دوش            تشیـیع مادر نیمه شب با هفت نفر بود
زن‌های
نیشابور و گل بر روی تابوت            اما کمک حال عـلی در شب قـمر بود

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ضعف محتوایی و معنایی در مصرع دوم بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و همچنین انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

فریاد غربت دارد و چشمش به در بود            تـنـهـا امـیــدش دیـدن روی پـسـر بـود

زبانحال حضرت امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محسن راحت حق نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

غرقِ دریای غمم غم مبتلا مثلِ حسین            می‌کِشم خود را به روی خاکها مثلِ حسین
گرچه در طوسم میانِ حجره‌ای در
بسته‌ام            باطـناً هـستم مـیانِ کـربـلا مثلِ حـسین


می‌شوم پهلو به پهلو بسکه بی‌تابم خـدا            نحوه جان دادنم باشد چرا مثلِ حسین؟
چونکه نیّت کرده‌ام با او مواساتی کـنم            پس بنابراین شدم غرقِ بلا مثلِ حسین
پاره پاره کرده لب‌های مرا زهـرِ پـلید            با لـبانـم تـشنـگی شد آشـنا مثـلِ حسین
حـال باید مـادرم زهـرا بیـاید بر سـرم            جان دهم در
دامنِ خیرالنسا مثلِ حسین
روضه
می‌خوانم برای فاطمه از کربلا            می‌شود سرگشته از شور و نوا مثلِ حسین
در مواساتم کم
آوردم سرِ من سالم است!            رأسِ من کی رفته روی نیزه‌ها مثلِ حسین
زیر گُل‌ها می‌شود مدفون تنم کی می‌شود؟
            دفن در زیرِ هجومِ سنگ‌ها مثلِ حسین

: امتیاز

مدح و شهادت حضرت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : علی انسانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

دید چون نیست، به جز غصّه انیس دگرش           زهر یارش شد و بنشست، کنار جگرش
نه به غیر از دل او غمخور او بود کسی           نه به دامان کسی جز به سر خاک، سرش


گفت بر عترت خود از پی من گریه کنید           خود خبر داد که برگشت ندارد، سفرش
بارها تا به در حجره نشست و، برخاست           اوّلـش بـود ولی داد ز آخــر، خــبـرش
دست مولا به دل و، دست غلامش بر سر           چشم او بر وی و، او چشم به راه پسرش
جگر پاره به جا بود و، جگرگوشه نبود           حجره در بسته، ولی باز به در، چشم ترش

: امتیاز

مدح و شهادت حضرت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : محمد علی بیابانی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : مربع ترکیب

دوباره پـای من و آسـتـان حضرت تو            سـر ارادت و خـاک سـرای جـنـت تو

و بـاز سـفـره لـطـف تو و عـنـایت تو            کـویـر دسـت من و بارش کـرامت تو


امـام مـشـرقـی عــالــم وجــود رضــا

سحاب رحـمت حق آسمان جود رضا

دوبـاره مـثـل همـیـشـه رسـانـدی‌م آقـا            مـیـان این هـمـه دلـداده خـوانـدی‌م آقا

خـودم نـیــامـده‌ام تـو کــشـانـدی‌م آقــا            ســـلام داده نـــداده تـــکـــانــدی‌م آقــا

شکـسـتـم و به نگـاه تو سلـسـبـیل شدم

و پشت پنـجـره فـولادتـان دخـیـل شدم

میان صحـن تو بـرگ بـرات می‌دادند            مـداد عــفـو گـنــه را دوات مـی‌دادنـد

به زائـران شـکـسـتـه ثـبـات می‌دادنـد            شـراب کـوثـر و آب حـیـات می‌دادنـد

من آمـدم که مـریض مـرا شـفـا بدهی

من آمـدم که به من اذن کـربـلا بـدهی

هـمینکه می‌رسم از چـشـم‌های بارانی            هزار حـاجت ناگـفـته را تو می‌خوانی

در انتظار تو هـستم خودت که میدانی            درست مثل همان پـیـر مـرد سـلـمـانی

نـشـسـته‌ام به تـمـنـای چـشـم‌هـایت من

بیا که سـر بـگـذارم به زیـر پـایت من

شنیده‌ام که خودت در زمان پَـر زدنت            به روی خاک رها گشت پیکر و بدنت

هـزار لاله روان شد ز گـوشـه دهـنت            غریب بودی و خون شد تمام پیرهنت

ز سوز زهر اگرچه به خویش پیچیدی

ولـی زمـان غـروبـت جـواد را دیـدی

اگرچه جز پسرت کس نبود در بر تو            ولی ندید تنت را به خـاک خـواهر تو

به زیر سم سـتـوران نـرفت پیـکـر تو            اسیـر پنـجـه سـرنـیـزه‌ها نـشد سـر تو

حسین گـفـتم و قـلبت شکـست آقا جان

به دل غـبار مـحـرم نـشـست آقـا جان

: امتیاز

مدح و شهادت حضرت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : داریوش جعفری نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن قالب شعر : غزل

دلم را کرده‌ای امشب روان سوی خراسانت            دخیلم بسته‌ای با شال غم در کنج ایوانت

تو آن کردی به جان ما که ابراهیم با آتش            کویر خشک با مهر و تولا شد گلستانت


مس دل را طلا کردی به قدر طرفة العینی            بنازم قدرت جادوی بی‌تـمثال چشمانت

تـمـام اولـیا خـدمتگـزاران سـرِ کـویت            گروهی در رواق و عده‌ای هم نیز دربانت

ملائک صف به صف در نوبت فرّاشی صحنت            چه صحنی کاش می‌گفتم که خورشید درخشانت

چه داری در حریمت ای مسیح عترت زهرا            مسیحی‌ها شدند اینجا ز اعجازت مسلمانت

گناه خلق می‌پـوشد قنوت دستهایت؟ نه            غلط گفتم، قنوت زائران یاران محبانت

تمام هستی‌ام را می‌دهم همواره در راهی            که پایانش شوم یکشب به کنج صحن، مهمانت

به پابوسی کس عادت ندارم جز خودت، سلطان            به سودایی که نامم حک شود بین غلامانت

الا ای ضامن آهوی صحرا گوشۀ چشمی            جهان تشنه است بر خیرکثیر طعم احسانت

میان ذرّه ذرّه عـالم هـسـتی اثـر داری            تمام خلقِ عالم تحت هر عنوان ثناخوانت

ندارم وحشت از روزی که وانفساست عنوانش            به یمن دیده‌ای کز روز آغاز است گریانت

به کام تشنۀ شاه شهـیدان گریه‌ها کردم            که در پائین سقاخانه‌ات گردم به قربانت

تو را کشتند با زهری به شکل دانۀ انگور            همانهایی‌که روزی خورده‌اند از تاکِ دستانت

نه تنها جان تو از آتش این زهر می‌سوزد            خدا را، سوخت جان فاطمه از آه سوزانت

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما به دلیل مغایرت با مضامین زیارت جامعۀ کبیره « وَ وَرَثَةِ الْأَنْبِياءِ، وَ سُلالَةَ النَّبِيِّينَ، وَ صَفْوَةَ الْمُرْسَلِينَ » و عدم رعایت شأن انبیا؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و پیروی از فرامین و آموزه‌های ائمّه، بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

تـمام انـبـیا خـدمـتگـزاران سـرِ کـویت            گروهی در رواق و عده‌ای هم نیز دربانت

داستان پناه بردن آهو به امام رضا از دست صیاد و ضمانت آن حضرت در نزد صیاد تا رفتن و برگشتن آهو و ... در منابع روایی ما نیامده است؛ لیکن داستان های مشابهی با کمی تفاوت در مورد پیامبر اکرم در صفحه ۸۱ کتاب اعلام الوری طبرسی و در خصوص امام سجاد در صفحات ۳۲۴ کتاب اثبات الوصیله مسعودی و ۲۶۱ جلد ۱ کتاب الخرائج والجرائح قطب راوندی و در خصوص امام صادق در صفحات ۳۷۰ کتاب بصائر الدرجات شیخ صفار و ۱۱۲ جلد ۴۷ بحارالانوار علامه مجلسی نقل شده است که به نظر می آید داستان ساخته شده برای امام رضا ترکیبی از این چند روایت باشد البته ابن حماد از شعرای قرن چهارم در یکی از ابیات قصیده اش اشاره به ضمانت امام رضا از آهو کرده است و ابن شهر آشوب نیز این شعر را در کتاب مناقبش نقل کرده است که این نیز سند روایی محسوب نمی شود دانشنامه امام رضا ج ۱ ص ۲۰۲

الا ای ضامن آهوی صحرا گوشۀ چشمی            جهان تشنه است بر خیرکثیر طعم احسانت

مدح و شهادت حضرت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : قاسم نعمتی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : مربع ترکیب

ای رئوف همیشه خوب، سلام            پـیـش تــو مـی‌شــود دلــم آرام
شد زیارت همیـشه نـیـمه تـمام            هرکه رویت نـدیـد، شد نـاکـام


کـاش قـلـب مرا تـکـان بـدهی
دیگر این‌بـار رخ نـشان بدهی

از هـمـه غـیـر تـو بُـریـدم من            خویش را تا حـرم کـشـیدم من
گـرچـه رویِ تو را نـدیـدم من            طـعـم آغـوشِ تـو
چـشـیـدم من
آبــرو
رفـتــه را خــریـدی تـو
دست،
رویِ سـرم کـشـیدی تو

این رئـوفی که می‌شـنـاسم من            رَد نـکـرده ز خـانـه‌اش دشمن
پـسـرِ
فـاطـمـه است پس حـتما            به قـسـم نیست احـتـیـاج اصلا
دردهـامــان دوا شــود ایـنـجـا
گِـرِهِ کــور وا شــود ایــنــجــا

تو گـنهـکـار را عوض کردی            دلِ بـیــمـار را عـوض کـردی
هر
گـرفـتـار را عوض کردی            آخـرِ کــار را عــوض کـردی
راهـم از حـادثـه بـه تـو
افـتـاد
عـوضم کن تو را بجـان جواد

شــاهِ گـنـبـد طــلا، امـام رضـا            جـلـوه‌هـای خــدا، امــام رضـا
بـقـیـع و سـامـرا، امــام رضـا            نـجـف و کـربـلا، امــام رضـا
صـاحـبِ
ســرزمـیـن ایــرانـی
تـو
بـرای هـمـیـشه سـلـطـانـی

قـبله نـور حـضرت خـورشـید            نـورِ حـیدر ز صحـنِ تو تابـید
هر
شب از گـنـبـد تو بی‌تـردید            مـی‌شـود جـلـوه نـجـف را دید
در حــریــمِ تــو زائـرِ نـجــفـم
بـا سـلامـی مـســافــرِ
نـجــفــم

صحن‌هایت بهشت این دنیاست            چون حریم تو جنت‌الزهراست
کُنجِ باب
الجواد،عرشِ خداست            چون نسیمش نسیمِ کـرببلاست
در حـرم هر غـروب،
بی‌تـابـم
یـادِ صـحـن و
سـرایِ اربــابـم

تا کـشـیدی عبا به روی سرت            نظـر انـداخـتی به دور و برت
یک نفس پاره پاره شد جگرت            
جمع کردی ز کوچه بال و پرت
سرِ پا بـودی و زمین خوردی
نـاگـهــان نــامِ
مــادرت بُـردی

همه درهایِ حـجـره را بـستی            روی پـهـلـو گـرفـتـه‌ای دسـتی
یــادِ گــودالِ کــربـلا هــسـتـی            کِـی گــرفــتــار عــدۀ مـسـتـی

بین یک دسته گرگ، شیر افتاد
جایِ تنـگـی حـسـین گـیر
افتاد

لبش از تشنگی تکان می‌خورد            نیزه او را به هرطرف می‌بُرد
گُل لب‌هاش از عطش پـژمُرد            نـیــزه داری گــلــویِ او آزُرد
عده‌ای صبـرِ
خـواهرش بُردند
دورِ لب‌تـشـنه آب می‌خـوردند

تـا بـدن پـایــمـال مـرکـب شـد            وقـت دیـدار، نـیـمـه شـب شـد
از حـسـیـنی کـه نـامـرتب شـد            حـنجـری پـاره سهم زینب شد
چـه حـسـیـنـی مـرمـلٌ بـدمــاء
چه حـسـیـنی مـقـطع الاعضاء

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما به دلیل عدم رعایت توصیه‌های مراجع و علما؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رعایت توصیه‌های مراجع، بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید؛ ضمناً بند آخر نیز به دلیل تحریفی بودن مطالبش کلاً حذف شد.

گُـل لب‌هـاش بـا لـگـد پـژمُـرد            نـیــزه داری گــلــویِ او آزُرد

زبانحال امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

بسکه ای زهـر تو از تـیغ دل‌آزار تری            جگرم سوخت که از شعله شرربار تری

از دلِ خونِ حسن، تا جگرِ زخمِ حسین            سوخت بر حال دلم، بسکه تو خونبار تری


سـیـنـۀ زخـمـیِ مــادر ز تـو یــادم آمـد            یعنی ای زهر ز مسمار تو مسمار تری

ظُهر زَهرم دهی و عصر عزادار شوی!            یابن هارون! تو ز هر شمر تبهکارتری

اِبنِ مـلجـم که به قـدّاریِ خود می‌نـازید            تو از آن قـلـدرِ بـی‌واهـمـه قــدّار تـری

دستت آغشته به قتلِ دو امام است، خبیث!            از مـعــاویـۀ بَـد ذات تـو بـی‌عـار تـری

تیـرِ قـلبم که نشد، وَرنه نشان می‌رفـتی            تو در این مرحله از حرمله خونخوارتری

نَه تو معصوم کُشی، بلکه تو مظلوم کُشی            ظالـم! از هر چه جـفـاکار، جـفاکار تری

من چه کردم بتو اینگونه شهیدم کردی؟            تو ز هر خار و خسِ پَست، خَس و خار تری

به زمین خوردنَم از دور چه بَد خندیدی            تو ز ابلیس هم ای خصم، گنهکار تری

دیدی از جورِ تو بدجور به خود می‌پیچیم            گـفـتی از جدِّ غـریبت تو گـرفـتار تری

گر لـگـد مـالِ سُـمِ اسب نـکـردی بـدنـم            نشد ای پَست، وگـرنَه تو سـزاوار تری

آمدی تا بـشـوی مـطمـئن از کُـشـتنِ من            چه شـده از پـسـر من تو عـزادار تری؟

»نه بقا کرد ستمگر، نه بجا ماند ستم«            بـخـدا از عـمـرِ سـعـد نـگـون‌بـار تـری

مـادرم را بـخـدا در غـمِ من سـوزانـدی            هر چه گـویم ز پـلـیدیِ تو، بـسیار تری

: امتیاز

زبانحال امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

این زهـر کاری کرد من از نا فتادم            در کـوچـه مـثـل مـادرم از پا فـتادم

با احتیاط از درد، خود را می‌کشیدم            تا خانه چندین بار چون زهـرا فتادم


در خانه گـفـتم زود درها را ببـنـدید            تا داخـل حـجـره شـدم، درجـا فـتادم

پـیـراهـنـم را از عـطـش بالا گرفـتم            یـاد آمـد از جـدّ غــریـبـم تـا فـتــادم

نیزه نخورده پیکرم می‌سوخت از درد            یـادِ تن صـد چـاک عـاشـورا فـتـادم

یاد هزار و نهـصد و پنجاه زخـمش            بیخود ز خود گـشتم، ز پا آنجا فتادم

گرچه سر من را جدا از تن نکردند            یـاد سـرِ بـر نـیـزه در نـجـوا فـتـادم

تا که جوادِ من سرم از خاک برداشت            یــاد عـــلــیِ اکـــبــر لــیــلا فـتــادم

: امتیاز

مدح و شهادت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : محمدجواد غفورزاده نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

از باغ گفت و از غم بی‌برگ و باری‌اش            از باغـبان و زمـزمـه‌های بـهـاری‌اش

از شـاهـدان سـایـه‌نـشـین حـرم، کـسی            هـمـراه او نـبـود که آیـد بـه یـاری‌اش


آن مهـربانِ از وطنش دور، بـسـته شد            با دست ظلم، دفـتر شب‌زنـده‌داری‌اش

در جای جای شهر شهادت، هنوز هست            هـر لالـه‌ای نـشانه‌ای از داغـداری‌اش

هرجا که سوخت قامت شمعی در انتظار            خون گریه کرد و آب شد از سوگواری‌اش

دروازۀ مـدیـنـه پـس از آن وداع تـلـخ            تنها نشـسته است به چشم‌انـتظاری‌اش

غـمـنامۀ شـهـید خـراسان شنـیدنی‌ست            کو طاقتی که شرح دهم بیقـراری‌اش؟

با این جگر که خون شده، حاجت به زهر نیست            انگور، مرهمی‌ست بر آن زخم کاری‌اش

زهرا کجاست تا که ببیند در این چمن            پژمرده گشت و سوخت گل یادگاری‌اش

شمعی که از مدینه به طوس آمد و گداخت            آتش به جان فاطمه زد اشک جاری‌اش

یک روز خوش ندید پس از تو جواد تو            فـریاد از صبـوری و از بُـردباری‌اش

در بوستان او شفـق! از خار کم مباش            فیضی ببر به قدر خود از همجواری‌اش

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد یا ضعف محتوایی و معنایی در مصرع اول بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و همچنین انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید، شایسته نیست عباراتی همچون آواره را برای اهل بیت بکار ببریم.

آن مهـربانِ از وطن آواره، بـسـته شد            با دست ظلم، دفـتر شب‌زنـده‌داری‌اش

مدح و مناجات با امام رضا علیه‌السلام

شاعر : محسن راحت حق نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : ترکیب بند

ای‌که برتر از دل و جانی پُر از دلتنگی‌ام            حضرت سلطان! تو می‌دانی پُر از دلتنگی‌ام

از حریمِ قدسی‌ات محرومم ای شاهِ غریب            مـانـده‌ام! مانندِ زنـدانی پُـر از دلتنگی‌ام


قابِ عکست را بغل کردم به عشقِ آن ضریح            نوکرت را باز می‌خوانی پُر از دلتنگی‌ام

دوست دارم باز در صحن و سرایت گم شوم            در هـوای پـاکِ بـارانی پُر از دلتنگی‌ام

دوست دارم صوتِ قرآن از سرِ گلدسته‌ها            قـبله‌ای، حـجِّ فـقـیرانی پُـر از دلـتنگی‌ام

بالِ پـروازی بده تا پر کِـشم تا مشهـدت
لطفِ بسیاری بده تا سر کِشم تا مشهدت

حجِّ ما بیچارگان را یا رضا بر هم نزن            قـبلۀ پیـر و جوان را یا رضا برهم نزن

اینکه دورم از شما قطعاً که تقصیرِ دل است            این پناهِ انس و جان را یارضا بر هم نزن

می‌سپردم خویش را هر سال بر دستانِ تو            خواهشاً دارالامان را یارضا بر هم نزن

من گـنـه‌کـارم، بـدم، آلـوده‌ام، بـیچـاره‌ام            معترف هستم بیان را یارضا بر هم نزن

بی‌ادب هستم نرنج از گفته‌هایم ای رئوف            ارتـباطِ مهـربان را یا رضا بر هم نزن

تـندی الفـاظ را ای جانِ من خرده نگیر
از سرِ درد است ای سلطانِ من خرده نگیر

یک نگـاهِ تو شـرایط را فـراهـم می‌کـند            بـنــدۀ آلـوده را قـطـعـاً کـه آدم مـی‌کـنـد

دوری از صحن و سرای تو خدایی مشگل است            فکـرِ دوری در دلـم تـولـیدِ مـاتم می‌کند

من دخیلِ پنجره فولادت هستم ای طبیب            لـمسِ آن جا مـطمـئـناً کارِ مرهم می‌کند

دعـوتم کن بارِ دیگـر مستـحـقِّ این درم            بار دیگر دعـوتت دل را مصمّـم می‌کند

اربعـین جـامـاندم از کـرببلا پس جا بده            یک زیارت دفعِ صدها غصّه و غم می‌کند

یا رضا! ما را بخر سوگند بر جانِ جواد
یک نظر بر محتضر سوگند بر جانِ جواد

: امتیاز

زبانحال امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : علی انسانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن قالب شعر : غزل

جان بر لب من آمد و جانان به بر من            ای مرگ برو عمر من آمد به سر من

زیبـاست رخ مـاه پس از نـم‌نـمِ بـاران            ای اشـک مَـیـا، آمـده تـنـهـا پـسـر من


این طفل، عزیز است و جگرگوشهٔ زهراست            بهـتـر که نـدانـد چه شـده با جـگـر من

ز آن لحظه که با کعبه خداحافظی‌ام دید            دانـست که بـرگـشت نـدارد سـفـرِ مـن

ای دیده مکن گریه که شد وقـت تماشا            ای اَبـر بـرو، تـا ز در آیـد قــمـر مـن

نُـه سـالـه مـگـو، مـاهِ شب چـارده است او            زین روست به در دوخته شد چشم تر من

بُردم به دل خاک، دل چاک و پس از مرگ            گــیــریــد ز داغ دل لالــه خــبــر مـن

: امتیاز

مدح و شهادت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : محمدجواد شیرازی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : ترکیب بند

بر روی خاک بال و پرت می‌کشی چرا؟            با اشک، سرمه بر نظرت می‌کشی چرا؟

با تو چه کرده زهر که رنگت پریده است            اینـقـدر آه از جـگـرت مـی‌کـشی چـرا؟


بیرون زدی ز کاخ و نشستی به روی خاک            پنجه به خاکِ دور و برت می‌کشی چرا؟

مـانــنـد بـچـه مُــرده فـقـط داد مـی‌زنـم            داری عبا به روی سرت می‌کشی؟ چرا؟

در هر قدم، دوبار می‌افتی به روی خاک            تا حجره جسمِ محتضرت می‌کشی چرا؟

گریه نکن، مپیچ به خود، تشنه می‌شوی            کار از دو چشمِ شعله ورت می‌کشی چرا؟

از حال می‌روی به سر و صورتت نزن            عکسِ غلاف در گذرت می‌کشی چرا؟

تا حجره آمدی، در و دیوار روضه خواند

وقتِ ورود، تیزی مسمار روضه خواند

چـشمت اگرچه تـار ولی روی یـار دید            خواهر نـبـود محـضرت اما پـسر رسید

قربـان پـلکِ زخـمی‌ات از مـاتـمِ حسین            بر خاک حجـره باز نـمِ گریه‌ات چکـید

سنگی به قصد بوسه زدن بر رُخت نخورد            آمد جواد و از رُخت ای مـاه بوسه چید

پیـراهـنـت دریــده نـشـد بـیـن گـرگ‌ها            بالا سـرت عـزیـزِ دلـت، پـیـرهـن درید

قلـبـت بـه یـاد روضـۀ اربـابِ بـی‌کـفـن            وقـتِ وداع با پـسـرش، تـنـد می‌طـپـیـد

آمـد حـسـین با سـر زانـو، نـفـس زنـان            وقتی عـلی به روی زمین داد می‌کـشید

صورت به صورت پسرش زار می‌زد و            با چـشم خیس هـلهـله و خـنده می‌شـنـید

پـاشـیـده بـود مـیـوۀ قـلـبـش به زیـر پـا

تـکـه به تکـه چـیـد عـلـی را روی عـبا

: امتیاز

ترسیم حالات امام رضا علیه‌السلام در هنگام شهادت

شاعر : محمود اسدی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

ز سوز زهـر شراری به حنجرش افتاد            نفـس نفـس زد و از پـای آخـرش افـتاد

اگرچه سخت در آنجا به خویش می‌پیچید            ولی به حـجـره به در، دیـدۀ ترش افتاد


رضا به مثل حسین و جـواد چون اکبر            حـسین بود که در فـکـر اکـبـرش افـتاد

به کوچه روی زمین می‌نشست و برمی‌خاست            زمین که خورد فـقـط یاد مـادرش افتاد

همین که در وسط حجره فرش را برچید            بـه یـاد قـتـلـگـه و جـدّ اطـهـرش افـتـاد

چگونه خورد به حجـره زمین نمی‌دانم            ولی حـسـین به گـودال بـا سـرش افـتاد

اگـر که دق کـنم از این کـلام کـم بـاشد            نگاه هر چه حـرامی به خواهرش افتاد

ز ابن سعد عـقـیله چـقـدر خواهش کرد            بـبـین به تنگـی گـودال پـیکـرش افـتـاد

تو را به جان عزیزت بگو سرش نبرند            که بین خیمه از این غصه دخترش افتاد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما پیشنهاد می‌کنیم به منظور انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

اگر که غـش کـنم از این کـلام کم باشد            نگاه هر چه حـرامی به خواهرش افتاد

زبانحال امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : عبدالحسین میرزایی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

جگرم پاره شد از زهـر کجایی پسرم            چشم من مانده به در تا تو بیایی پسرم

از عبایی که کشیدم به سرم معلوم است            کار ما و تو کـشـیـده به جـدایی پسرم


حسـرت بـوسـۀ بـابـا به دلت می‌مـاند            تو به بـالـیـنم اگـر دیـر بـیـایی پـسـرم

مثل یک مار گزیده به خودم می‌پـیچم            جگر سـوخـته را نیـست دوایی پسرم

بسکه در کوچه زمین خوردم و برخاسته‌ام            نه تـوانی به تـنـم مانـده نه نایی پسرم

هی زمین خوردم و هی ناله زدم وااماه            دارم از کوچه عجب خاطره‌هایی پسرم

سر نهادم به روی خاک که از جدم حسین            برده‌ام ارث غـریب الـغـربـایی پـسرم

آب هـم گر بـدهی بـاز دلـم می‌سـوزد            شده این حجره عجب کرببلایی پسرم

جگـرم پـاره شـد اما بـدنـم پـاره نـشـد            کس نزد بر سر من سنگ جفایی پسرم

دست و پا می‌زنم و سینه من نیست دگر            زیر پـا و لـگـد بی‌سـر و پـایی پـسرم

گریه بر بی‌کـفـن کـرببـلا کن در قـبر            چـونکه بـند کـفـنـم را بـگـشایی پسرم

: امتیاز
نقد و بررسی

در بحث مسمومیت و شهادت امام رضا در روایات معتبر افتادن زمین ذکر نشده بلکه در روایات آمده بیش از پنجاه بار بخود پیچید و به زمین نشست و برخاست. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

بسکه در کوچه زمین خوردم و برخاسته‌ام            نه تـوانی به تـنـم مانـده نه نایی پسرم

هی زمین خوردم و هی ناله زدم وااماه            دارم از کوچه عجب خاطره‌هایی پسرم

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد. موضوع همراهی امام حسن در فاجعه جسارت عمر به حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و بازپس گیری قبالۀ فدک در هیچ یک از منابع معتبر ما نیامده است؛ در این خصوص دو روایت وجود دارد اولین روایت که تمامی منابع دسته اول تاریخی آن را مطرح کرده‌اند جسارت عمر در جلوگیری از اعطای قبالۀ فدک در همان مجلس و نزد ابوبکر است و دومین روایت که شیخ مفید در کتاب الأختصاص آن را مطرح میکند جسارت عمر در کوچه و در هنگام بازگشت حضرت به خانه است که در این روایت هم هیچ اشاره‌ای به همراهی امام مجتبی با حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها نشده است؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

مادرم را پسرش بُرد سوی خانه ولی            من سوی خانه روم با چه عصایی پسرم

مدح و شهادت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلین قالب شعر : غزل

سلام آشـکـار شیعـه بر غـم‌های پنهانت            الهی گِل شود از اشک من خاک خراسانت

تو بودی مثل زهرا بضعۀ پاک رسول‌الله            که عمری محنت و اندوه بازی کرد با جانت


به چشم خویش دیدی دم‌به‌دم جان دادن خود را            از آن روزی که مأمون در خراسان کرد مهمانت

دل نورانیت شد پاره‌پاره چون تن جدت            ز بس پیوسته مأمون بر جگر زد زخم پنهانت

چه شد معصومه تا گیرد سرت را بر روی دامن            جوادت کو که بگذارد سر خود را به دامانت

ز جا برخیز و مثل جد مظلومت بخوان قرآن            چرا خاموش شد آوای روح‌انگیز قرآنت

شنیدم دل نهادی روی سنگی از شرار زهر            ولی دیگر نکردند اهل کوفه سنگ بارانت

الهی بشکند دستی که با انگور زهرآگین            شرار افروخت ای جان جهان بر قلب سوزانت

به تشییع تو حتی قاتلت هم گریه کرد آری            نخندیدند دیگر دشمنان بر چشم گریانت

دلت آتـش گرفت از شعلۀ زهـر ستم اما            نیامد بر دل ای محبوب دل‌ها زخم پیکانت

به میثم نعمت حق شد تمام از مهرتان آری            چه نعمت خوب‌تر از این که گشتم مرثیه‌خوانت

: امتیاز

زبانحال امام رضا علیه‌السلام در هنگام شهادت

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

دیدی اگر عـبا به سرم بود چاره کن            فکری برای این جگـر پاره پاره کن

دیدی اگر به کوچه زمین خوردنِ مرا            یاد از زمین فتادنِ مَه در شراره کن


هـمراه من بیا و در حـجـره را بـبـند            آنـگـه مـیان گـریه به حالم نظاره کن

رنگِ پـریـدۀ من اگر مشـکـلِ تو بود            یادی ز یاس نیلی و آن گوشواره کن

دیدی اگـر جـمال جـگـر گـوشـۀ مرا            پـس احـترامِ کـامـلِ آن مـاه پـاره کن

دیـدی اگر پـدر به سر زانـوی پـسـر            گریه به غـربت بـدنی پـاره پـاره کن

دیگر مرا نبـینی و او حجت خداست            با جان و دل اطاعتش از هر اشاره کن

نعش مرا بگیر و به هرجا که او رَوَد            یاد از مشایعت به شبی بی‌ستاره کن

: امتیاز

مدح و شهادت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : سیدپوریا هاشمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

از قصر بیرون زد، عبا روى سرش بود            در احتضار انگار جسم مضطرش بود

دور و بـرش گـریه كـنى اصـلاً نـیـامد            ای‌كاش پیش این برادر، خواهرش بود


دستش به پهلو بود و مشكل راه می‌رفت            خیلى در این ساعات، یـادِ مـادرش بود

با اینكه دربِ حجره‌اش را بست اَباصَلْت            امّـا جــوادش آمـد و دور و بـرش بـود

شكـرخـدا سر روى دامـان پـسر داشت            وقت سـفـر گـریـانِ جـدّ اطـهـرش بـود

وقتى حسین از روى اسب افتاد بر خاك            وقـتى كه بـا زانـو كـنـار اكـبـرش بـود

در بـیـن مـقــتـل یـك عـلـى افـتـاد، امّـا            حالا صد و ده تا على دور و برش بود

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

ازبس زمین افتاد و ازبس غَلت می‌خورد            وقـت گـذر خـاكىِ خـاكى پیـكـرش بـود

زبانحال امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : رضا رسول زاده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

زهـری که سوزانده تمامِ پیکـرم را            خاکستری کرده همه بـال و پرم را

یک آشنایی هم در این غربت ندارم            تا که گـذارد روی دامـانش سرم را


حتّی جـوادم نیست با دستش بگـیرد            اشکِ روان گردیده از چشمِ ترم را

می‌خـواسـتم این لحـظۀ آخر بـبـیـنم            یک بارِ دیگر روی ماهِ خواهرم را

پنجاه بار از زهر کین دل زیر و رو شد            هر بار می‌خواندم به ناله مـادرم را

امّا طـناب اینجا به دسـتانم نبـسـتـند            مردی نزد سیلی کـنارم هـمسرم را

هـیـزم نـیـاوردنـد پُـشـتِ خـانـۀ من            اینجا نـسـوزانـدنـد دیـوار و درم را

از زهر پیچیدم به خود بر خاکِ حُجره            دیگر نـپـیـچـیـدند دَرهم حـنجـرم را

عمّامه‌ام مانده، عبا مانده، کسی نیست            تا که بَـرَد پیـراهن و انـگـشـترم را

آتـش گـرفـتـم، سـوخـتـم، امّا نـدیـدم            پـای بـرهـنه، بـینِ آتـش، دخـترم را

پلکم شده مجـروح، از وقتی شنـیدم            آن مـاجـرای غـارتِ اهـلِ حــرم را

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما  پیشنهاد می‌کنیم به منظور انطباق مطالب با روایات مستند و معتبر و انتقال بهتر معنای شعر، بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

با صورتم خوردم زمین بر خاک‌ کوچه            هر بار می‌خواندم به ناله مـادرم را

ترسیم حالات امام رضا علیه‌السلام در هنگام شهادت

شاعر : مرضیه عاطفی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فعلن قالب شعر : غزل

با حالِ بد؛ بر سر کشیدی تا عبایت را            زهـرا مـهـیّا کرد خـرمـایِ عـزایت را

قلبش چه تیری می‌کشید و بیقرارت شد            بر کنج حجره می‌کشیدی تا که پایت را


زهری که از انگورهای لعنتی خوردی            بـالا نـمـی‌آورد از سـیـنـه صـدایـت را

از درد پیچیدی به خود، جانت به لب آمد            سـر داد مـادر نـالـۀ « جانم فـدایت » را

جان جوادت باز کن با رأفـتی سـرشار            آن چـشم‌هـای تا ابـد مشکـل‌گـشایت را

دست أباصلت از غمت بر سینه‌اش می‌خورد            دور و برِ تو داشت با گریه هـوایت را

لب‌های تو یخ کرده بود و سخت می‌لرزید            امّا نـمی‌کـردی رهـا ذکر و دعـایت را

در آخرین لحـظات، با جدّ غریبِ خود            گـفـتی به یادم هـست داغِ کـربلایت را

شد قاتل جانم همان دستی که در گودال            انگشترت را بُرد و بعد از آن عبایت را!

: امتیاز

زیارت مخصوصه امام رضا علیه‌السلام

شاعر : قاسمی، مبشری، قربان نوع شعر : مدح و مناجات با ائمه وزن شعر : مفعول مفاعلن مفاعیلن فع قالب شعر : رباعی

امروز پُـر از حال و هـوای طـوسم            با صحن و سرا و گـنـبدت مأنـوسم

بـدجـور دلــم هــوایِ مـشـهـد کـرده            در حسرتِ یک زیارتِ مخصوصم


**** عادل حسین قربان ****

از گـریـه پُـرم ... شـبـیـه اقـیانـوسم            مـحـتـاجِ سـفـر بـه نـقـطـۀ پـابـوسـم

ای کـاش، مــیـان زائـرانـش بــودم            جامـانـده‌ای از زیارتِ مخـصوصم

**** رضا قاسمی ****

ز عــشـقـت طـالـب امــداد هــسـتـم            گـدای صـحـن گــوهـرشـاد هـسـتـم

به شوق یک نگـاهـت یا رضا جان            دخــیـل پــنــجــره فــولاد هــســتــم

**** محمد مبشری ****

: امتیاز